Β-Fest 2016 / Θεμελιώνοντας την Ουτοπία

27-28-29 Μαΐου 2016 – Διεθνές Αντιεξουσιαστικό Φεστιβάλ του Περιοδικού Βαβυλωνία, Πανεπιστημιούπολη, Ζωγράφου

Τα τελευταία χρόνια κατ’ επανάληψη έχει ειπωθεί, άλλοτε με αισιοδοξία και άλλοτε με τρόμο, ότι βιώνουμε το τέλος μιας εποχής και την έναρξη μιας νέας. Πράγματι, αν αναλογιστούμε τις πρόσφατες εξελίξεις μπορούμε με ευκολία να διαπιστώσουμε ότι η Ιστορία γυρίζει σελίδα.

Η Ιστορία όμως δεν αλλάζει μόνη της ή με τρόπο μαγικό. Οι κοινωνικές διεργασίες είναι αυτές που θέτουν σε κίνηση κάθε εξέλιξη σε τόσο μαζικό επίπεδο και η αλήθεια είναι, ότι για ένα παρατεταμένο διάστημα είμαστε αυτόπτες μάρτυρες διαδικασιών που αλλάζουν τη στάση της κοινωνίας απέναντι στην αντιμετώπιση της καθημερινότητας.

Ενέργειες από συλλογικότητες, άτομα ή μικρές ομάδες, ξεκίνησαν, με δισταγμό στην αρχή, να μετουσιώνουν το λόγο σε πράξη. Οι πράξεις τους με τον καιρό βρήκαν μιμητές και εν τέλει άλλες καθιερώθηκαν ως θεσμοί και άλλες δρομολόγησαν ή/και ακόμα δρομολογούν εξελίξεις στο διαρκώς διαμορφούμενο κοινωνικοπολιτικό στερέωμα, εγχώριο και διεθνές.

Η περίοδος της κρίσης στην Ελλάδα, αύξησε την πολιτική φιλολογία. Οι εξελίξεις δε των τελευταίων 2 ετών με την αδιάλειπτη αλληλουχία πολιτικοκοινωνικών γεγονότων, υπερφόρτωσαν τη συνείδηση των πολιτών σε σχέση με την ενασχόληση με τα κοινά και αναβάθμισαν το επίπεδο συλλογικοποίησης των πολιτών.

Ταυτόχρονα, η εντεινόμενη οικονομική ύφεση, αλλά και η αποδοχή του δόγματος Τ.Ι.Ν.Α. από την αρχικά μεσσιανική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, οδήγησε με τρόπο βάναυσο το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού να αντιληφθεί ότι τελικά το σύστημα δεν αλλάζει. Την ίδια όμως στιγμή, άρχισε να γίνεται αισθητή η αρχικά μειοψηφική εναλλακτική αντιμετώπιση της ζωής από μερίδα της κοινωνίας, η οποία, από καιρό είχε αναζητήσει δημιουργική διέξοδο από την κρίση τόσο σε πολιτικό, όσο και σε αξιακό επίπεδο.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η δραστηριοποίηση των νέων σε συλλογικές εκφράσεις, μακριά από το παραδοσιακό μοντέλο. Με την αποδοχή ότι ζουν και κινητοποιούνται σε καπιταλιστικό κόσμο, απορρίπτοντας όμως ταυτόχρονα τον ατομικίστικο φιλελευθερισμό και τον γραφειοκρατικό καταμερισμό της υπερσυγκεντρωμένης πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, οι νέες μορφές οικονομικής δραστηριότητας υποτάσσονται στην αλληλέγγυα δράση, την αυτοοργάνωση, την κοινωνική δικαιοσύνη και τις ξεχασμένες έννοιες της άμεσης δημοκρατίας. Αλληλέγγυα οικονομία, συνεργατικά εγχειρήματα, δομές και δράσεις αλληλεγγύης ακόμα και ατομικά project βασισμένα σε δίκτυα οριζόντιας παραγωγής και κατανάλωσης, ενεργοποιούν το εν λόγω πρόταγμα περιορίζοντας την οικονομία ως μια πτυχή της κοινωνικής δραστηριότητας.

Τη στιγμή που όλα τα ανωτέρω συμβαίνουν εντός των τειχών, σε παγκόσμια κλίμακα οι εξελίξεις τρέχουν με φρενήρη ρυθμό. Στην Τουρκία, το καθεστώς του Σουλτάνου Ερντογάν επιβάλλεται πλέον ξεκάθαρα ως μια νέου τύπου δικτατορία, με την αντίσταση να ξεπηδά συνεχώς από όποια χαραμάδα ελπίδας ανακαλύπτει. Στην Ευρώπη, τα κινήματα αλληλεγγύης υπέρ των προσφύγων, αλλά και υπέρ του ελληνικού λαού αντιμάχονται τον αναδυόμενο νεοφασισμό και πληθαίνουν τις φωνές για αλλαγή κατεύθυνσης, ενώ σε πολλές χώρες ακτιβιστές και πολίτες περνούν στη δράση οργανώνοντας δομές αλληλεγγύης ή άλλες δράσεις. Στην Αμερική, εμφανίζονται εκ νέου κινήματα ενάντια στον φυλετικό διαχωρισμό και την κρατική καταστολή με άξονα την ισοελευθερία. Ταυτόχρονα, άτομα ή ομάδες, επιχειρούν με νέα μέσα κυβερνοακτιβισμούς προκειμένου να πληροφορήσουν την κοινωνία για όσα παραμένουν κρυφά εις βάρος της. Όμως το μεγαλύτερο γεγονός λαμβάνει χώρα στη Ροζάβα, όπου ο κουρδικός λαός, και όχι μόνο, συνέστησε ομοσπονδία αυτόνομων κοινοτήτων, αντιτάσσοντας το φως της ελευθερίας στο σκοτάδι του Ισλαμικού Κράτους, τον ζόφο του Άσαντ, τον Μεσαίωνα του Ερντογάν και των Ευρωπαίων/Αμερικάνων και Ρώσων ηγετών.

Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν περίτρανα, ότι από τη θεωρία σιγά-σιγά περνάμε στην πράξη, ξεπερνώντας το μούδιασμα που επιβλήθηκε με την πολιτική του δόγματος του σοκ μετά από μια περίοδο συνειδητοποίησης της ανικανότητας του υπάρχοντος συστήματος να καλύψει τις ανάγκες μας βιώνοντας κατά τον τρόπο αυτό έναν νέο Διαφωτισμό, διαμορφώνοντας νέα πρότυπα κοινωνικής συμβίωσης. Την ίδια στιγμή, το προηγούμενο σύστημα αποδέχεται σταδιακά την κατάρρευσή του καθώς τα όσα επί έτη προσπαθούσε να μας πείσει ως αξίες, μέρα με την ημέρα αυτοαναιρούνται, με τρανό παράδειγμα την ουσιαστική κατάρρευση της Ε.Ε. ως οικονομικής κοινότητας και κοινωνίας ενοποίησης με τον ολοκληρωτικό οικονομισμό που επιβάλλει, τη λήψη αποφάσεων στα χέρια ολίγων, το κλείσιμο συνόρων, τη διάσπαση στην πολιτική αλληλεγγύης κ.ο.κ.

Οι προηγούμενες διοργανώσεις του Β-Fest είχαν αφουγκραστεί καθαρά τις δονήσεις των κοινωνικών αναβρασμών και με τον λόγο που φιλοξένησαν και παρήγαγαν, εν μέρει προέβλεψαν αλλά εν μέρει επηρέασαν τις εξελίξεις του μέλλοντος, αυτές που σήμερα βιώνουμε ως πραγματικότητα.

Το 2009, λίγο μετά τα γεγονότα του Δεκέμβρη του 2008, δηλώναμε ότι η «Ελευθερία Αντεπιτίθεται» και πράγματι τότε μπήκαν οι βάσεις των όσων ακολούθησαν. Το 2010 ακολούθησε «η Επιστροφή των Σημασιών», καθώς εκείνη την περίοδο αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε σε κοινωνικό επίπεδο το νόημα όσων προηγήθηκαν. Το 2011 ήταν η χρονιά των Πλατειών, της Αραβικής Ανοιξης και των «Κοινωνιών σε Κίνηση». Το 2013, μετά από μια απουσία 2 ετών, το Β-Fest επέστρεψε, με τίτλο «Reboot/Από τον Homo Sacer στο Αυτεξούσιο Ατομο». Τα αποτελέσματα εκείνης της επανεκκίνησης τα βλέπουμε πλέον μπροστά μας σήμερα, όταν η κοινωνία περνάει από τη θεωρία στην πράξη χρησιμοποιώντας νέα και παλιά υλικά για τη δημιουργία του μέλλοντος «Θεμελιώνοντας την Ουτοπία»!