Ιντριγκες

Δηµήτρης Μητρόπουλος
[Αγιογραφίες] από τα ΝΕΑ

«Η Δημοκρατία είναι το καλύτερο πολίτευμα. Συγχρόνως όμως είναι και το πιο ευαίσθητο». Το είπε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στον Ιωάννη Βαρβιτσιώτη τον Δεκέμβριο του 1967, όταν ο τελευταίος τον επισκέφθηκε στο Παρίσι και τα είπαν μετά συζύγων.

ΕΙΠΩΜΕΝΗ μέσα στη σκοτεινιά της δικτατορίας, η κουβέντα είχε μια συγκεκριμένη σημασία. Μετά τη Μεταπολίτευση και επί τρεις δεκαετίες δεν θα μπορούσε να έχει παρά ιστορική αξία. Αλλωστε η Ελλάδα φαινόταν να είχε απομακρυνθεί για πάντα από περιόδους όπως η τριακονταετία 1922-1952 όπου, όπως θύμισε ο Καραμανλής στον Βαρβιτσιώτη εκείνο το απόγευμα στην οδό Μομερανσί, ξέσπασαν δεκατέσσερις ένοπλες κινήσεις και επαναστάσεις. Ποιος φανταζόταν ότι η δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα θα έβλεπε δύο ακροδεξιά κόμματα στη Βουλή;

Ο πρώτος τόμος των απομνημονευμάτων του Ιωάννη – Μπάρμπι – Βαρβιτσιώτη («Οπως τα έζησα: 1961-1981», εκδόσεις Λιβάνη) βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία μιας Ελλάδας των άκρων. Οι πληροφορίες είναι ότι ο Βαρβιτσιώτης ασχολείται την περίοδο αυτή με τη συγγραφή του επόμενου τόμου – και το διασκεδάζει. Λογικό. Το διάστημα 1961-1981 είναι μια εικοσαετία που έχει αποκτήσει την πατίνα του ιστορικού χρόνου. Η αφήγηση έχει διαμορφωθεί. Οι πρωταγωνιστές έχουν κλείσει τον κύκλο τους και έχουν, ως προσωπικότητες, αποτιμηθεί. Τα επόμενα χρόνια είναι – πώς να το πούμε; – πιο σέξι. Αν μη τι άλλο γιατί ο Βαρβιτσιώτης είναι από τους πολιτικούς που έχουν παίξει όλους τους ρόλους. Και υπουργός Αμυνας στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Και υποψήφιος αρχηγός της ΝΔ κόντρα στον Μιλτιάδη Εβερτ. Και μαριονετίστας στην άνοδο του Κώστα Καραμανλή στην ηγεσία το 1997. Στην ιστορία της συντηρητικής παράταξης το περιστατικό αυτό είναι ωραία ίντριγκα. Αν μη τι άλλο γιατί ο Καραμανλής αποδείχθηκε διστακτικός και ανόρεχτος Μεσσίας. Αυτοί που ξέρουν επιμένουν ότι «αν μιλούσαν οι τοίχοι της οικίας Βαρβιτσιώτη» – όπου έγιναν κρίσιμες συναντήσεις – «θα είχαμε πολλά να μάθουμε». Δεν έχουμε παρά να περιμένουμε το βιβλίο. Οχι για να μάθουμε – αλλά για να δούμε τι θα μάθουμε τελικά.

ΜΕ ενδιαφέρον αναμένεται η εκδοχή του Βαρβιτσιώτη και για ένα άλλο ωραίο επεισόδιο στην ιστορία της ΝΔ – την εκλογή Σαμαρά το 2009. Με τον Βαρβιτσιώτη επικεφαλής της γαλάζιας ευρωομάδας επανήλθε ο Σαμαράς στη ΝΔ ως ευρωβουλευτής το 2004. Είναι γνωστό ότι στις Βρυξέλλες τα έλεγαν πολύ και συχνά – ασχέτως πολιτικών υποχρεώσεων. Και ότι ο Μπάρμπι – πάντα διορατικός – ήταν από αυτούς που ζέσταναν σιγά-σιγά το περιβάλλον γύρω από τον Αντώνη που είχε, πάντως, απευθείας σχέση με τον Κώστα Καραμανλή.

ΑΝ καθρέφτης των κρατών είναι οι μυστικές τους υπηρεσίες, η ψυχή των μεγάλων κομμάτων φαίνεται όταν αλλάζουν αρχηγό. Με εξαίρεση την τριγωνική σύγκρουση Σημίτη – Ακη – Αρσένη το 1996, το ΠΑΣΟΚ δεν έχει πολλά να δείξει σε αυτή την κατηγορία, και αυτό κάτι λέει. Δεν ισχύει το ίδιο με τη ΝΔ, όπου οι εναλλαγές ηγεσίας είχαν πάντα δραματικό στοιχείο. Αυτό φάνηκε ήδη από τη διαμάχη των επιγόνων του Κωνσταντίνου Καραμανλή, δηλαδή των Αβέρωφ και Ράλλη, το 1980, που ο Βαρβιτσιώτης εξιστορεί στο τέλος του βιβλίου με εκείνο το γλαφυρό προσωπικό ύφος το οποίο χαρακτηρίζει και τις προφορικές του αφηγήσεις.