Ψυχή Βαθιά: πώς το promo μιας ταινίας μπορεί να την καταστρέψει

Έχουμε βομβαρδιστεί τις τελευταίες δέκα με δεκαπέντε μέρες από ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά spot και καταχωρήσεις σε εφημερίδες για την νέα ταινία του Παντελή Βούλγαρη, «Ψυχή Βαθιά». Η ταινία αναφέρεται στον εμφύλιο ’46 – ’49 και ο σκηνοθέτης παρ’ όλο που υιοθέτησε ένα αριστερό σύνθημα της εποχής για τον τίτλο, στην προώθηση που κάνει μέσω συνεντεύξεων βασίζεται στη λογική των ίσων αποστάσεων.
«Δεν είναι πόλεμος ετούτο που μας βρήκε κύριε Ταξίαρχε. Έλληνες να ντουφεκάνε Έλληνες;» είναι η κυρίαρχη ατάκα του Θανάση Βέγγου. «Ένας πόλεμος χωρίς νικητή» είναι το μήνυμα στο trailer. Άραγε τι θα σκέφτονται βλέποντάς το όλοι εκείνοι που επί 25 χρόνια μετά, μέχρι το ’74, ήταν στιγματισμένοι και εκτοπισμένοι με διάφορους τρόπους από αυτούς που δεν ήταν(;) νικητές.
Είπαμε ο Βούλγαρης επέλεξε να προωθήσει την ταινία του στη λογική των ίσων αποστάσεων. Διαφημιστικό εύρημα για να απευθυνθεί στους πολλούς; Μπορεί. Αν είναι έτσι η «ψυχή βαθιά» αντιδρά. Ο Βούλγαρης είναι ένας σημαντικός κινηματογραφιστής και γι’ αυτό ακριβώς ισχύει, όπως θα ‘λεγε και ο Σεφέρης, ότι «το ποίημα ξέρει περισσότερα από τον ποιητή».
Πήγα να δω την ταινία με μια διάθεση λύπης γι’ αυτόν. Είχα ήδη σκεφτεί ότι τη γύρισε για να κόψει εισιτήρια, να το παίξει καλός στους δεξιούς και να θίξει μόνο τους ξένους – η εύκολη λύση. Οφείλω να παραδεχτώ ότι με διέψευσε.
Δεν πιστεύω ότι η ταινία δεν γέρνει κάπου. Από την αρχή μέχρι το τέλος βλέπουμε τους στρατηγούς της δεξιάς πλευράς να καταστρώνουν σχέδια μαζί με τους Αμερικανούς εναντίον των αριστερών, ενώ απουσιάζουν εντελώς οι μεθοδεύσεις της ηγεσία της άλλης πλευράς, η οποία δεν υπολειπόταν στις βρώμικες δουλειές.
Κάνοντας την αποτίμηση του Ελληνικού Εμφυλίου, είτε με τα φτωχά μέσα που δίνει η Ιστορία, είτε με τα αναρίθμητα που δίνει η Τέχνη, θα ήταν ασυγχώρητο λάθος να μοιραστεί με ακρίβεια το δίκιο ή το άδικο και στις δύο πλευρές. Μια τέτοια επιλογή, αν ήταν εφικτή, θα αδικούσε στο βάθος τους αριστερούς αντάρτες.
Κάτι που συμβαίνει με την γελοία διαφημιστική καμπάνια της ταινίας, όπου αντί να λειτουργεί σαν σκαλοπάτι μοιάζει περισσότερο με μπανανόφλουδα.

Ανδρέας Μπελεγρής

Δείτε το trailer